'Ask the dust' : stof tot nadenken

Een paar weken terug doemde er een persoonlijke email van schrijver DAN FANTE in mijn cyberbus op, de zoon van wijlen JOHN FANTE.

"Thanks for your note. I was in Amsterdam for Crossing Border a few years ago. I loved your city. As far as John Fante concerned, you are in good company. There’s a truth of my soul that my father can communicate that has been a gift to many people. Too bad he missed most of the recognition he deserved. So keep writing, Erick. Writers write. That’s what they do. They write. Writers who don’t writers are not writers. They are fuckheads who only talk about wri­ting. Have a good book." DF

JOHN FANTE (1909 - 1983) vertrekt op z'n 20ste op de bonnefooi naar Los Angeles, betrekt een kamer op Bunker Hill, leeft van gestolen bananen en sinaasappels en perst woorden eruit alsof het citroenen zijn: ‘Laat de schrijfmachine zingen. Duik de muziek in me op. Wees goed voor me, want ik ben eenzaam.', houdt zich in leven met marginale baantjes en begint smeekbrieven te sturen aan de door hem aanbeden uitgever en criticus H.L. Mencken. Deze gaat na veel smeekbedes uiteindelijk overstag en plaatst een verhaal (feitelijk een van aanhef ontdane brief) in zijn toonaangevende blad The American Mercury. Als John Fante 30 jaar is, verschijnt zijn debuutroman In WAIT UNTIL SPRING, BANDINI is het schaduwego van Fante, en net als hij van Italiaanse immigranten afkomstig. Het zou een boek worden binnen een reeks: de Bandini-cyclus, waarin het wel en wee van hoofdfiguur Arturo Bandini is beschreven. De goede kritieken die dit autobiografische boek kreeg waren eveneens weggelegd voor het vervolg ASK THE DUSK (in NL vertaald als Vraag het aan het stof), dat een jaar later verscheen. Een fragment: "Ze haatte Arturo Bandini niet, niet echt,' denkt Bandini, 'ze haatte het feit dat hij niet aan haar eisen voldeed. [....] Ze wilde hem zoals Sammy was: bedaard, stug en zwijgzaam, iemand die raad wist met een geweer, een goeie barkeeper die haar als serveerster accepteerde." Verkopen deed het boek echter niet, door een wel heel wrange omstandigheid: zijn uitgever had tegelijkertijd een ‘kritische editie' van MEIN KAMF uitgegeven. De auteur ervan liet dit niet over zijn kant gaan en spande een proces aan, dat uiteindelijk al het geld bestemd voor de promotie van Fantes roman opslokte. Zijn uitgever, de omstreden H.L. Mencken, werd daardoor tot persona non grata verklaard bij alle Amerikaanse nieuwsbladen. "All successful newspapers are ceaselessly querulous and bellicose. They never defend anyone or anything if they can help it; if the job is forced on them, they tackle it by denouncing someone or something else. " Verzuchtte hij gedesilussioneerd.

Ask the Dust werd in 1998 afgestoft door Arnon Grunberg die er een magisch essay over schreef. "Wat Fantes werk zo bijzonder maakt is wat, denk ik, ieder goed boek bijzonder maakt. Hij verheft een onbenullige anekdote tot mythische dimensies." Effectiever zou ik het niet verwoord kunnen hebben. Elke zin fonkelt, elke metafoor roept een nieuwe wereld op in je geestesoog, het is zo natuurlijk, zo vanzelfsprekend, en tegelijkertijd zo adembenemend prachtig dat het boek je vervult met zin om te leven. Hoe onrechtvaardig oogt het, als je dan weet dat John Fante aan het eind van zijn leven kwam als een blinde, gefrustreerde, alcoholist in plaats van een erkende schrijver. Gelukkig lijkt dat de laatste jaren te gaan veranderen. ASK THE DUSK werd onlangs verfilmd door regisseur ROBERT TOWNE, met COLIN FARELL in de rol van Bandini. Op het witte doek en in de literatuur heeft het interbellum zelden zo gezinderd als hier.

Misschien kunnen we ons troosten met de wetenschap dat Fante romantiek zag in zijn falen. Getuige de zin uit 1 van zijn laatste romans BUNKER HILL, die hij in de seventies schreef, nadat BUKOWSKI hem bewierrookt had in THE NEW YORK TIMES, wat hem weer erg inspireerde. ""Success is too vague a challenge. ...Failure is my destiny. It's certainly more beautyfull.'" God bless you, John.

MEER JOHN FANTE

ERICK OVERVEEN

BINNENKORT TERUG ON LINE