VPRO's " 24 uur met" : schiet doel voorbij

Ik had me voorgenomen om het nieuwe interviewprogramma van Wilfried de Jong het spreekwoordelijke voordeel van de twijfel te verlenen. Het concept sprak me wel aan; presentator ontvangt gast in een gesloten doch comfortabele ruimte met genoeg proviand om elkaar 24 uur uit te kunnen staan. Op die manier zou er 'een ongewone band' (lees: intrigerend gesprek) moeten ontstaan. Het etmaal wordt vervolgens gefilmd en op tv gereduceerd tot 40 - hopelijk - zinderende minuten.

In werkelijkheid valt het allemaal vies tegen. Na het zien van drie afleveringen reikt het allemaal niet verder dan saaie, triviale reality tv. Neem het interview met schrijver Richard Klinkhamer als voorbeeld. In de ogen van het gepeupel is hij de man die zijn eigen vrouw vermoordde en het 'akkefietje' (zoals hij het zelf noemde) - o schande! - in een roman samenvatte die als "Woensdag Gehaktdag" in de schappen ligt. Klinkhamer is zo'n man die de nooduitgang uit het huis der conventie wel weet te vinden. Maar in plaats van in te gaan op zijn beweegredenen voor het schrijven van die roman, en het feit dat zijn boeken 1 op 1 lopen met zijn leven, zat de Jong alleen maar te vissen naar het hoe, wat en waarom achter zijn 'wandaad'. Geen woord over zijn boek, het schrijfproces, Schopenhauer (waar Klinkhamer zo door gefascineerd is), nee, de Jong ontpopte zich als een sensatiebeluste paparazi. En dat voor een VPRO-representant. Zonde.

Ik vond iemand anders in hem. Een man wiens ziel doordrenkt was met tragiek, bezeten door demonen. Maar ook een man die meer was dan een moordenaar; iemand wiens levenservaring een uitputtelijke muze bleek te zijn. Moederziel alleen zat hij daar, die Klink, in zijn afgelegen 1 persoons-appartementje in dat A’damse achterafstraatje, met een schamel uitkerinkje en zijn pilsjes. Een schrikbeeld dat me ernstiger ontregelde dat ik van tevoren ingeschat had. De armoede, de miskenning, en de totale eenzaamheid waarin de man zich gewenteld had, maakte me in de war. Voor veel jonge auteurs, doorgaans toch verwaande welvaartskinderen die buiten 'mooischrijverij' gene reet te melden hebben - belichaamde hij een soort tegenpool. Maar daarmee maakt hij wel het verschil. De Neerlandse Genet is opgestaan.

Het interview wordt binnenkort gepubliceerd.

Woensdag Gehaktdag van Richard Klinkhamer