Deejay 100 % ISIS: ' Iedereen weet dat de muziek uit de top 40 niet per definitie de beste is, waarom moeten we daar dan toch 24/7 naar luisteren?'

INTERVIEW MET ISIS VAN DER WEL aka DEEJAY 100 % ISIS
door Erick Overveen

Wat ik interessant vind, Isis, in interviews heb je vaak gezegd dat je haast intuïtief voorvoelde dat je je als tiener, rond het jaar 1988, op de vooravond van een muzikale revolutie bevond.

Inderdaad. Op een gegeven moment heb ik echt bij mijn ouders moeten smeken om uit te mogen gaan. Ik zei: “jullie begrijpen het gewoon niet. Ik zit echt op het puntje van de golf, als ik er nu niet op meesurf, sla ik de plank volledig mis. Ik moet mee.” Het had en heeft ook te maken met wie ik ben. Ik wil mezelf niet meteen bestempelen als een elektronisch dans mens, maar het is wel zo dat ik vanaf jonge leeftijd al een diepe verbintenis ervoer met muziek. Met name met elektronische muziek. Veel meer dan andere mensen. Mijn geluk is geweest dat mijn ouders op een gegeven moment terug naar de randstad zijn verhuisd. Vanaf toen, ik was een jaar of 15, ben ik echt elke avond uitgegaan en als koortsachtig muziek beginnen te verzamelen. Je moet denken dat de housemuziek rond 1988, 1989 net een beetje begon op te komen en dat de goede feesten dun gezaaid waren. Daarom ging ik veel naar illegale loodsfeesten in Belgie. Van die donkere, industriële feesten weet je wel. Al gauw merkte ik dat Dimitri met kop en schouders boven de andere deejays uitstak. Hij had dat Fingerspitzengeful. Ik bedoel, Dimitri is muziek. Dimitri is muziek. Op een avond nodigde hij me uit om eens naar een optreden in de Roxy te komen. Daar ben ik niet meer weggegaan. Ik heb er echt jaren gezeten. Het was die legendarische tijd met Joost van Bellen, en Eddie de Clerq waarbij ik als een soort mascotte van de groep fungeerde. Mensen vragen me nog wel eens hoe ik daar achteraf op terugkijk: meestal zeg ik dan “ik was de jongste van de ouderen, en de oudste van de jongeren.” Op een dag kreeg ik de kans om Dimitri’s voorprogramma te staan. Voor ik het wist stond ik te draaien in hotel de Ville in Leiden. Op mijn zeventiende verjaardag nota bene. Die avond kreeg ik amper een naald op de plaat gezet. Zo nerveus was ik! Ik bedoel wie was ik nou? Een snotneus uit de provincie ja. Ik draaide amper een maand of 2. Toch heeft het op de een of andere manier een verpletterde indruk gemaakt. Niet lang erna draaide ik in de Roxy. Mijn doorbraak was een feit. Ineens wist iedereen in de scène wie ik was en vrij snel erna ook de mensen in andere clubs en festivals in Europa.

Vervolgens is jouw carrière in een stroomversnelling geraakt? Wat herinner je je daar nu van?

Als ik toen had geweten wat ik nu weet, had ik een hoop geld kunnen verdienen. Ik heb er niks aan overgehouden. Goed, echt arm ben ik natuurlijk niet geweest maar verhoudingsgewijs ben ik een dief van mijn eigen portemonnee geweest, ik bedoel, ik ben echt een paar jaar ongelukkig geweest omdat ik optredens moest doen voor weinig geld. Ik was ook zo naïef. Dat is het nadeel van pionier zijn. Je moet en de hete kolen uit het vuur halen, en jezelf opofferen tegelijk.

Wat betekende het deejay bestaan voor jouw persoonlijke leven?

Van het een op het andere moment stortte de media zich op mij. Daarna is mijn leven geen moment meer hetzelfde geweest. Alles was constant in beweging. Ik heb wel nog geprobeerd om een blauwe maandag te studeren maar dat mislukte. Ik woonde letterlijk met mijn platen samen – tussen de platen op een achteraf zolder in A’dam zuid. Zo leefde ik. Als er iemand op bezoek kwam moest ik altijd waarschuwen ‘let op de platen’ haha. Inmiddels heb ik mijn kantoor (magma agency) buiten mijn huis geplaatst, omdat het mijn privé sfeer verstoorde.

Terug naar het midden van het fin de siècle – 94 - 95 – 96 CHEMISTRY, A'dam?

Er werd mij gevraagd of ik mede eigenaar wilde worden. Dat heb ik destijds geweigerd omdat ik een andere kijk over de ultieme clubavond erop nahield. De overgang van de Roxy naar de Escape was noodzakelijk omdat die eerste dichtging, en zoiets is natuurlijk nooit goed. De Escape bezat een heel andere vibe dan de klassieke Roxy, daarom wilde ik er hooguit zijdelings bij betrokken zijn. Er werd daar gedraaid voor een te breed publiek. Muzikaal gezien stond het mijlenver van me vandaan. Ik stuitte op een paradox ; het underground publiek verweet me dat ik te commercieel draaide, en het top 40 publiek bekritiseerde me op het feit dat ik te ondergronds draaide. Da’s mijn juk ook altijd geweest, dat ik muzikaal gezien te breed ben. Tussen de wal en het schip, ik weet heel goed waar dat is, die plek. House ontstond als een experimenteel, orgastische dansvorm – evolueerde, en viel in legio stromingen uiteen. het ten prooi aan de marketingspecialisten – en mensen die er dollartekens in hoorden. Da’s van alle tijden. Wat dat betreft is er in 15 jaar niks veranderd. Als je in Nederland bepaalde radiozenders aanzet, hoor je hooguit een afgeleide/ van wat housemuziek ooit was. In de volksmond is alles house of dance maar mij klinkt het erg ongezond en slecht in de oren. House is van oorsprong een geweldige, creatieve stroming, de eersten die ermee bezig waren puristen.
Er is dan ook geen land dat zo’n beroerde radio heeft dan Nederland. Zo fantasieloos en voorspelbaar. Iedereen weet dat de muziek uit de top 40 niet per definitie de beste is, waarom moeten we daar dan toch 24/7 naar luisteren?

Met twee cd’s in de album top 100, een agenda vol optredens en een overexposure aan media aandacht op radio, tv en tijdschriften beleefde ik ironisch genoeg – juist in die tijd - mijn eigen commerciële hoogtepunt. Dat ligt nu alweer een tijd achter me. Op dat punt ga ik niet meer komen, omdat ik me muzikaal gezien teveel gespecialiseerd heb. Alleen internationaal gezien is mijn ster nog rijzende. Daar zie ik mijn groei in. Ik ga me nu meer focussen op produceren – eerst werd dat opgeslokt door de optredens. Het liefst zou ik het muzikaal gezien nog dieper uitkristalliseren.

Hoe kom jij aan zulke prachtige, exclusieve tracks? Reis jij bijvoorbeeld stad en land af om exclusieve platen te scoren?

Vroeger wel, dan worstelde ik me door een enorme stapel vinyl heen. Soms 200, 300 releases per week. Stond je naast elkaar in de bakken te graaien. Je moest ze aandachtig beluisteren en dan nam ik er van de 100 soms nog maar een of twee mee. Tegenwoordig doe ik dat niet meer, het is zonde van mijn tijd. Als ik in een ander land ben, ga ik wel even kijken wat ik daar kan vinden, maar het meeste krijg ik van pluggers of via collega’s, en dan is er ook nog internet. De exclusiviteit komt nu gewoon naar je voordeur. Hierdoor heb ik meer tijd om culturen op te snuiven als ik reis.

Is dat niet eenzaam? " Life on the road?" Integendeel. Ik vind het heerlijk om af en toe een weekend of een week alleen te zijn in een nieuwe, inspirerende omgeving. Je ziet Nederland en al je sores steeds kleiner worden. Je stapt in een soort droom vacuüm – een andere wereld, een minivakantie. Er is niets therapeutische dan dat. Natuurlijk kleven er ook nadelen aan. Er zijn landen waar ik me minder thuisvoel als mens, zo ben ik bijvoorbeeld al een paar keer aangerand. Dat had te maken met mensen die in de security zitten. Sommige mensen vinden het heerlijk om je te beschermen, anderen kicken er juist op om misbruik te maken van hun machtspositie. Dat zie je wel vaker in beroepen waarin status en pakken een allesbepalende rol spelen. Van de groepies heb ik juist geen last, integendeel – zij zijn degenen die me het meest respecteren.

Ik las op je site dat je van plan bent om China aan te doen?

Sinds kort heb ik een agent daar, we zijn bezig om een tour te plannen. Het nadeel van die nieuwe markten is dat ze zo elitair zijn. Dat alleen de rijke mensen het zich kunnen veroorloven om uit te gaan. Dat een klein groepje de trends legt en dat jij er achteraan huppelt. Het doet nogal wat bekrompen aan.

In welke landen draai je het liefst? Het liefst draai ik in Zuid-Amerikaanse landen. Daar heerst echt een andere vibe dan in Nederland. Daar is het veel losser. Vrijer, met alle voor en nadelen die daarbij horen. Maar muzikaal gezien voelen die landen als een bevrijding. Die mensen breken de tent af. In Zuid-Amerika kun je een feestje neerzetten. Nederlanders zijn wat dat betreft een stijf en klinisch volkje. Ik merk dat als ik gepassioneerd over iets kan zijn, mensen zoiets hebben van ‘doe ff normaal, je moet wel in het gareel lopen.’

Ben jij op je 45ste nog altijd deejay?

Ik zou niet weten waarom niet, Erick. Deejays als Carl Cox zaten pas na hun 40ste op hun hoogtepunt. Ik kan ook geen reden bedenken waarom je ermee zou willen stoppen, misschien uit angst om als een soort Tina Turner te eindigen. Maar dan nog, ik zag haar laatst op tv en ze barst nog altijd van de energie. Hoe ouder ik word hoe lekkerder ik het draaien ga vinden. Maar er waren tijden dat ik het minder vond. Dat kwam vooral doordat de mensen waarvoor ik draaide mijn muziek niet goed vonden. Ik weet nu waar ik sta, ben nog nooit zo goed geweest en heb mijn eigen sound, mijn eigen identiteit helemaal uitgekristalliseerd. Ik word nu een soort techno-deejay genoemd. Die cross-over vind ik zelf erg prettig. Als ik vroeger geboekt werd als house dj zeiden mensen ‘je draait techno’ en als ik als techno dj op het podium stond zeiden ze ‘je draait house’ Maar binnen die cross-over draai ik tegenwoordig ook veel andere stromingen – van retro-elektro, minimum. Als je mij echt carte blanche zou geven zou ik een soort organische cross-over draaien tussen uptempo akoestische muziek, en elektronische muziek. Da’s de essentie van mijn “All is one” label. Daarin is het de bedoeling om zoveel mogelijk stijlen bij elkaar te brengen; van etnische dance, tot barok, en van psychedelictrance tot een oude house plaat uit 1990, wij verweven het zo dat het 1 harmonieus geheel wordt en daarmee onderbouwen we de onlosmakelijke verbondenheid der dingen. Da’s echt a dream come true. Een van mijn protegees, Tommy, speelt daarin een belangrijke rol. Hij is echt geniaal die jongen. Hij mixt opera met reggea, barok met soul, waanzinnig. Hij is geen publiekdeejay. Je moet hem niet zomaar ergens neer zitten want hij draait echt voor zichzelf. Maar da’s nou juist zo leuk aan hem. Verder werk ik samen met Out of Juna aan vier tracks voor het label. Als componiste heb ik nog nooit zo’n goed gevoel over mezelf gehad. Dus het antwoord is ja, op mijn 45ste sta ik nog steeds te draaien; ik denk echter wel dat je een verschuiving zult zien; van minder draaien en meer produceren.

Jij draait tegenwoordig veel in Islamitische landen als Algerije en Tunesië worden vrouwelijke deejays geaccepteerd daar?

(lacht) Ze hebben er nooit problemen mee gehad, daar. Sterker nog; ik word nergens zo hartverwarmend ontvangen als daar. Ze lijken me ook niet zo strenggelovig als aangenomen wordt. In de loop der tijd heb ik die moslims echt superdronken de tent uit zien strompelen. Je vraag vloeit waarschijnlijk voort uit het feit dat je geconditioneerd bent door de eenzijdige berichtgeving van de media.

Wat is volgens jou de oorzaak dat religie sinds het begin van het nieuwe millennium zo opleeft?

Ik denk dat, zodra mensen wijzer worden, zij in zullen zien dat iedereen zijn eigen inbreng met betrekking tot het goddelijke heeft, en dat dat gevrijwaard is van dogma’s en wetmatigheden. Uiteindelijk is alles 1, bestaat alles uit dezelfde energie. Da’s zelfs wetenschappelijk te onderbouwen. Je hebt bijvoorbeeld de kwantumtheorie waarin de kleinste deeltjes van atomen reageren precies reageren zoals de onderzoeker dat verlangt. Da’s duidelijk wetenschappelijk bewijs voor de enorme kracht van het menselijke bewustzijn. Iedereen is God in zijn eigen bewustzijn. Religie is een dogma, een tactiek om controle in de samenleving te handhaven. Da’s van alle tijden en daar wordt gretig gebruik van gemaakt in zowel westerse als oosterse culturen – en wij zitten er middenin. Voor fundamentalisme geldt hetzelfde, juist in tijden als deze die aan verandering onderheven zijn, grijpen groepen mensen terug naar vaste normen en waarden. Er is niets nieuws onder de zon. Maar ik beschouw deze tijd absoluut niet als een donkere periode, of een op handen zijnde apocalypse, ik heb geleerd door de duisternis, de lelijkheid heen te kijken. Als iedereen leert verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen daden is het paradijs misschien niet eens zo ver weg als we denken.

WEBSITE DJ 100% ISIS

Isis stelde speciaal voor Oxfam Novib de cd Pulse samen; een limited edition collector's item! Check het HIER

Dit interview werd onlangs opgenomen