Monday, July 23, 2007

Regering Nixon: Legitieme criminele operatie


'There's a cancer in the presidency and it's growing,' verzucht Nixon's raadgever John Dean in Stone's biopic NIXON. Het gelijk stond aan zijn kant, want die kanker woekerde verder, net zo lang totdat hij al het geloof uit de omstreden leider had gezogen. 'The rise and fall' van Nixon en diens rechterhand Kissinger is nu scherpzinniger dan ooit vastgelegd door de gevierde historicus Robert Dallek. In zijn nieuwe boek Nixon and Kissinger; Partners in Power, wordt je verzwolgen door de slechtheid waarmee de heren hun machtsvacuüm krampachtig in standhielden.

Toegegeven: van nature ben ik a-politiek. Ik ben niet voor niets de verbeelding ingevlucht (overweeg zelfs de journalistiek aan de wilgen te hangen). Net als Thomas Mann ben ik er namelijk van overtuigd dat politiek mensen inhumaan maakt. Waarvan akte, in het geval Nixon! Maar Dallek's tirade is zo inspirerend dat je op je oude dag nog zou overwegen om van 'baan' te veranderen en als historicus door het leven te banjeren.

In DE GROENE AMSTERDAMMER schrijft recensent Frans Verhagen over het boek: 'De geschiedenis herhaalt zich natuurlijk niet, maar Dallek's beschrijving van de afwikkeling van de verloren Vietnam oorlog, biedt een sterk déjà vu met het heden.'

Meer dan dat, zou ik zeggen. De geschiedenis herhaalt zich wel degelijk. Nixon's dédain voor democratie en mensenlevens vertoont verdomd veel paralellen met de fluwelen staatsgreep die de regering Bush-Cheney heeft gepleegd. Nixon stond net als Bush doodsangsten uit voor een vroegtijdige terugtrekking uit de rode landen, aangezien die Amerika's geloofwaardigheid dreigde te ondermijnen. In deze anekdotes echoot alles wat ons tegenwoordig over Irak ter oren komt.

De meningen over Nixon zijn verdeeld. In de comments bij het Frost interview merkt YOU-TUBE blogger (en geschiedeniskenner) Tressball op: 'Nixon was one of the better Presidents during the 20th Century, and no President did more to bring an end to the Cold War and peace to the world.' En daarin staat hij allesbehalve alleen.

Verhagen: 'De verrassend vele Europese conservatieven met een zwak voor deze beide heren zouden verplicht dit boek moeten lezen om ervan doordrongen te worden dat het Witte Huis onder Nixon een legitieme criminele operatie runde. Een term die niet lichtzinnig gebruikt dient te worden, maar hier zeker past. Democratische vormen, de rechtsstaat, de levens van soldaten, en burgers in verre landen: alles maakten deze mannen kapot.'

Tegen het einde van zijn meesterwerk komt Dallek tot de conclusie dat het de duistere kant van Nixon de duistere kant van Kissenger voedde. Dat Richard door zijn demonen verzwolgen werd, is de andere kant. Toen Oliver Stone Nixon's dagboeken bestudeerde, zei hij tegen zijn vrouw: ' I never thought the man suffered so much.'

Hopelijk durft Dallek de huidige regering Bush onder dezelfde scherpe loep te leggen en te ontleden. Het zou me niet verbazen als die nog schrijnender en choquerender zal zijn.

HET BOEK: NIXON AND KISSINGER: PARTNERS IN POWER - ROBERT DALLEK

LEGENDARISCH: DAVID FROST INTERVIEWT RICHARD NIXON (1977)

No comments: